Maaşların nasıl belirlendiğini bilmek önemlidir. Çünkü finansal yönetim ve bilinçli kariyer yönetimi için net rakamlar üzerinden planlama yapmak önemlidir. İlk işiniz olsun veya uzun bir profesyonel yaşamınızda yeni bir maaş pazarlığı yapıyor olun net maaşınızı bilmek kariyer, bütçe ve finansal yatırımlarınızla ilgili strateji belirlemenize yardımcı olur.

Brüt ve Net Ücret Arasındaki Fark Nedir?

Brüt ve net ücret arasındaki farkın anlaşılması, finansal planlama ve bütçe yönetimi üzerinde doğrudan etkisi olduğundan çalışanlar için büyük önem taşıyor. Brüt ücret, herhangi bir kesinti çıkarılmadan önce çalışanın kazancının tamamını ifade eder. Bu tutar sadece maaş veya saatlik ücretleri değil aynı zamanda fazla mesai kazançlarını, ikramiye ve komisyonları da kapsıyor. Temelde brüt ücret, belirli bir ödeme dönemi için toplam ücreti temsil eder ve işverenlerin istihdam tekliflerini uzatırken sıklıkla kullandığı ölçümdür.

Tersine, net ücret, brüt gelirden yapılan kesintiler sonrasında elde edilen paranın toplamını ifade eder. İlgili tüm kesintiler kesildikten sonra bu tutar çalışanın banka hesabına aktarılır. Bu tür kesintiler, Sosyal Güvenlik primlerini, sağlık sigortasını, emeklilik planlarına katkıları, işsizlik yardımlarını ve çeşitli çalışan ayrıcalıklarını kapsayabilir.

Maaştan Başka Kesintiler Olur Mu?

Kimi durumlarda net maaş üzerinden kesintiler de olabilir. Sendika aidatı kesintisi buna örnektir. Eğer bir sendikaya üye iseniz, maaşınızdan sendika aidatı kesilebilir. Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) kesintileri de net maaş üzerinden yapılmaktadır. Çalışanın maaşından otomatik katılım sistemiyle %3 oranında bir kesinti yapılabilir. Çalışanın isteği ile bireysel emeklilik sisteminden çıkış yapmak mümkündür.

Öte yandan avans veya borç kesintileri de net maaştan kesintiler şeklinde yansıyabilir. İşverenle anlaşarak maaştan avans veya borç ödemeleri için kesinti yapılabilir. İcra kesintileri veya yemek, yol kesintisi gibi bazı durumlarda sunduğu kolaylıklar için işverenlerin kesinti yaptığı durumlar da vardır.

Çalışan Maaş Hesaplaması Nasıl Yapılır?

Çalışanlarda maaş hesaplama, brüt maaş üzerinden belirli kesintiler yapılarak net maaşın bulunmasıyla gerçekleştirilir.

Brüt maaşı 40.000 TL olarak düşündüğümüzde kimi kesintilerin hesaba katılması gerekir. SGK primi, işsizlik sigortası, vergi matrahı, gelir vergisi ve damga vergisi gibi tutarlar hesaplamaya dahil edilir. Gelir diliminiz değiştiği zaman daha fazla vergi ödemeye başlayacağız için maaşınızı brüt olarak anlaşıyorsanız gelir verginiz yükseleceği için net ücretiniz düşecektir. Fakat maaşınızı net olarak anlaştıysanız sizin eliniz geçen parada bir değişiklik olmayacak, iş vereneniz sizin adınıza daha yüksek vergi ödeyecektir.

  • SGK Primi: 40.000 x 0.14 = 5.600 TL
  • İşsizlik Sigortası: 40.000 x 0.01 = 400 TL
  • Vergi Matrahı: 40.000 - (5.600 + 400) = 34.000 TL
  • Gelir Vergisi: 34.000 x 0.15 = 5.100 TL
  • Damga Vergisi: 40.000 x 0.00759 = 303.6 TL

Net maaş, 40.000 − (5.600 + 400 + 5.100 + 303.6) = 28.596.4 TL şeklinde hesaplanır.